ENGLISH VERSION BELOW
Vietnam, a “Paradise of ‘Freedom“
____________
Việt Nam đang trở thành thiên đường của tự do. Đây là nơi mà một người có thể tự do đâm chết bạn gái trước sự chứng kiến của cảnh sát. Đây là nơi học sinh không chỉ được tự do đánh nhau mà có thể đánh thầy. Đây là nơi người ta có thể tự do cưỡng hiếp trẻ em mà không bị vào tù…
Khi đi chợ, bạn tùy ý mua bất cứ gì bạn thích và người bán thì tự do bơm bất kỳ gì vào thực phẩm mà không bao giờ sợ bị “quản lý thị trường” phạt. Khi vào bệnh viện, bạn được tự do nằm ở bất cứ nơi nào có thể, từ gầm giường đến hành lang. Con của bạn cũng được tự do biến thành “vật thí nghiệm” cho các loại vắcxin gây chết người mà chẳng ai chịu trách nhiệm.
Trong thế giới tự do này, ý thức trách nhiệm được thả bay bổng tự do hoàn toàn. Ở Việt Nam, trẻ đến tuổi đến trường vẫn có thể được tự do nghỉ học đi bán vé số. Khi đi học, con của bạn được tự do chửi thề, tự do đánh nhau; thầy cô cũng được quyền tự do tra tấn hành hung con bạn. Nếu không thích những điều đó, bạn có toàn quyền tự do chuyển sang trường khác, miễn bạn có đủ tiền để “chạy”. Không chỉ chạy trường, bạn cũng có thể chạy điểm mà không bao giờ lo danh tánh bạn hoặc con bạn bị tiết lộ. Chạy chức còn tự do làm được thì chạy trường hoặc chạy điểm chẳng phải là chuyện lớn.
Ở Việt Nam, bạn có thể ăn thoải mái thú rừng và tự do chặt phá rừng. Các công ty cũng tự do gây ô nhiễm nguồn nước hoặc môi trường nói chung mà chẳng hề bị sờ gáy. Việt Nam tự do mở cửa đón rước những “nhà thầu bẩn” và tự do nhập rác thải của thế giới. Ở các thành phố lớn, bạn được tự do hít bụi những ngày nắng và tự do “bơi” trên đường phố ngập lụt vào những ngày mưa.
Cũng ở vài thành phố lớn, bạn được tự do xả rác nhưng muốn gom rác thì phải xin phép chính quyền. Bạn có thể ngủ nghỉ bất cứ nơi nào trên đất nước này nhưng chính quyền cũng có quyền tự do tước mất mảnh đất cắm dùi của bạn. Bạn có thể đi lại bất cứ nơi nào bạn muốn trên đất nước này nhưng chính quyền cũng có quyền tự do tịch thu thông hành của bạn, trong khi viên chức cấp cao tham nhũng được tự do trốn đi nước ngoài.
Khi con bạn bị đánh, bạn có thể khuyên nó nên hành xử tử tế bằng cách “trình báo” ban giám hiệu nhưng khi chính bạn bị công an đánh thì bạn biết bạn sẽ đối mặt với thái độ “tự do im lặng” của nhà cầm quyền. Ở đất nước này, bạn cũng có quyền tự do hối lộ, tự do lo lót, tự do chạy án, tự do đấm mõm những kẻ hùng hồn luôn to mồm nói về “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”. Ở Việt Nam, một tên đảng viên can tội sàm sỡ trẻ con vẫn được bao che bằng những ngôn từ như thể đó là “quyền tự do riêng tư”.
Ở Việt Nam, bạn có thể bị lên án vì “nói nhiều”, bởi “nói thế để làm gì” nhưng sau đó người ta lại than thở “xã hội ngày càng vô cảm”. Ở Việt Nam, người ta không thích bạn “chửi” chính quyền nhưng người ta quên rằng chính quyền là nguồn gốc của nhiều thứ bất công. Dù thế nào, Việt Nam vẫn là thiên đường tự do. Ở Việt Nam, người dân được tự do chỉ trích quan chức nhưng công an cũng tự do bắt tù bất kỳ ai.
Chính quyền cũng được quyền tự do nói bất kỳ gì mà họ thích dù đôi khi họ không hiểu họ nói gì, trong khi người dân luôn hiểu điều gì khiến mình trở nên giận dữ. Việt Nam cũng là quốc gia hiếm hoi mà người bị bắt tự do chết trong đồn cảnh sát. Ở Việt Nam, người ta có thể tự do tư túi hàng triệu đôla vẫn không hề hấn gì trong khi bạn có thể gặp rắc rối với chính quyền vì bị gán tội nhận “300.000 đồng” để “đi biểu tình”. Trên đất nước này, giang hồ được tự do thay mặt chính quyền làm “công tác xã hội”. Chính quyền đôi khi cũng tự do đóng vai “đầu gấu”, trong các vụ cưỡng chế đất đai, trong các vụ trấn át người biểu tình, trong các vụ dàn cảnh đánh người tại các điểm BOT giao thông…
Ở Việt Nam, truyền thông luôn được tự do. Báo chí và truyền hình được quyền tự do phát tán văn hóa khiêu dâm. Ở Việt Nam, bạn có thể tự do làm bất kỳ công việc gì, miễn đừng làm nhà dân chủ, nhà đấu tranh hoặc thậm chí nhà bảo vệ môi trường. Bạn được tự do tranh cử Quốc hội nhưng hãy tỉnh táo nhận ra thực tế rằng đó là một quyền tự do chỉ tồn tại trên lý thuyết.
Ở đất nước này, bạn được tự do “mở” chùa chiền nhưng bạn hãy cân nhắc “biên độ tự do” nếu có ý định lập một diễn đàn xã hội dân sự chỉ để phụng sự nhu cầu khai trí. Nói về “biên độ tự do”, những kẻ thuộc hệ thống Đảng được hưởng nhiều tự do hơn hết. Họ được tự do tàn phá trong khi người dân được tự do hứng chịu.
Việt Nam và “hạn mức” tự do của nó đã phát triển đến mức cao nhất? Chưa. Còn nhiều “loại” tự do chưa xuất hiện. Sẽ có những “thứ” tự do gây bất ngờ hơn. Có nhiều khái niệm tự do méo mó khác đang trong quá trình định hình. Sự hỗn loạn chưa kết thúc. Đạo đức, cùng nhiều giá trị khác, tiếp tục rơi tự do. Chẳng có “lực ma sát” nào để giảm đà rơi tự do này, khi mà các giá trị căn bản trong giáo dục con người đã bị mài đến mức mòn nhẵn. Đất nước đang “hưởng” nhiều tự do. Nhưng là một sự tự do tật nguyền.
___________
Vietnam, a “Paradise of ‘Freedom“
Vietnam is becoming a paradise of freedom. This is a place where a person is free to stab his girlfriend to death right in front of the police. This is a place where students are not only free to fight each other but can even assault their teachers. This is a place where people are free to rape children without going to jail…
When you go to the market, you are free to buy whatever you like, and vendors are free to inject anything into the food without ever fearing a fine from the “market management.” When you go to the hospital, you are free to lie down anywhere you can, from under the bed to the hallway. Your children are also free to become “guinea pigs” for deadly vaccines, and no one is held accountable.
In this free world, the sense of responsibility is allowed to fly away completely, unburdened. In Vietnam, children of school age can still be free to skip school and sell lottery tickets. At school, your children are free to swear and fight; teachers are also given the freedom to torture and assault your children. If you don’t like these things, you have the complete freedom to switch to another school, provided you have enough money to “run” or “fix” the transfer. Not only can you fix the school, you can also fix your grades without ever worrying about your or your child’s identity being revealed. Since fixing a position of power can be done freely, fixing a school or a grade isn’t a big deal.
In Vietnam, you are free to eat wild animals and free to destroy forests. Companies are also free to pollute water sources or the environment in general without ever being checked. Vietnam is free to open its doors to welcome “dirty contractors” and free to import the world’s garbage. In major cities, you are free to inhale dust on sunny days and free to “swim” in flooded streets on rainy days.
Also in some major cities, you are free to litter, but if you want to collect trash, you must ask the government for permission. You can sleep and rest anywhere in this country, but the authorities also have the freedom to seize your small piece of land. You can travel anywhere you want in this country, but the authorities also have the freedom to confiscate your travel documents, while high-ranking corrupt officials are free to flee abroad.
When your child is beaten, you can advise them to behave kindly by “reporting” to the school board, but when you are beaten by the police, you know you will face the authorities’ attitude of “freedom to remain silent.” In this country, you also have the freedom to bribe, the freedom to smooth things over, the freedom to fix court cases, and the freedom to muzzle those who are always loudly talking about “living and working according to the Constitution and the Law.” In Vietnam, a party member guilty of molesting children is still protected with language as if it were a matter of “the right to privacy.”
In Vietnam, you can be condemned for “talking too much,” because “what’s the point of saying that,” but then people complain, “society is increasingly apathetic.” In Vietnam, people don’t like you to “curse” the government, but they forget that the government is the source of many injustices. Regardless, Vietnam remains a paradise of freedom. In Vietnam, people are free to criticize officials, but the police are also free to arrest and imprison anyone.
The government is also free to say whatever they like, even if they sometimes don’t understand what they are saying, while the people always understand what makes them angry. Vietnam is also one of the rare countries where people who are arrested are free to die in police custody.
In Vietnam, people are free to pocket millions of dollars and suffer no consequences, while you can get into trouble with the government for allegedly receiving “300,000 VND” to “go protest.” In this country, gangsters are free to act as the government’s agents for “social work.” The government sometimes also freely plays the role of a “thug” in land seizures, in repressing demonstrators, or in staging assaults at transportation BOT toll booths…
In Vietnam, the media is always free. Newspapers and television are given the freedom to disseminate pornographic culture. In Vietnam, you are free to do any job, just don’t become a democrat, an activist, or even an environmentalist. You are free to run for the National Assembly, but be sober and realize that this is a freedom that only exists in theory.
In this country, you are free to “open” temples and pagodas, but you should consider the “margin of freedom” if you intend to establish a civil society forum just to serve the need for enlightenment. Speaking of the “margin of freedom,” those belonging to the Party system enjoy the most freedom. They are free to wreak havoc while the people are free to suffer.
Has Vietnam and its “freedom quota” developed to the highest level? No. There are still many “types” of freedom that have not appeared. There will be more surprising “kinds” of freedom. Many other twisted concepts of freedom are in the process of being shaped. The chaos is not over. Morality, along with many other values, continues in free fall. There is no “friction force” to slow this free fall, as the fundamental values in human education have been worn down to nothing. The country is “enjoying” a lot of freedom. But it is a crippled freedom.
