ENGLISH VERSION BELOW
Has the Country Ever Been This Absurd?
____________
Chỉ vài tuần trước và sau Tết mà dòng thời sự Việt Nam đã tiếp tục “chảy siết” với vô số vụ việc khiến không khỏi cười ra nước mắt…
Đất nước có bao giờ diễn như thế này chưa?
Đầu tiên là bức ảnh Chủ tịch nước-Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đi chúc Tết và lì xì công nhân vệ sinh vào tối 4-2-2019 (30 Tết) tại đường Thanh Niên (Hà Nội). Hành động “đẹp” và “đầy tính nhân văn” này đã nhanh chóng bị nghi ngờ là ngụy dựng, một màn diễn kém chất lượng được dựng tồi bởi đạo diễn dỏm.
Điều khiến dư luận… hể hả là cô “nhân viên môi trường” nhận bao lì xì của ông Trọng lại trông giống như một nhân vật mà chỉ hai ngày trước đó đã đến Đội cảnh sát giao thông số 14 thuộc Phòng Cảnh sát Giao thông Công an Hà Nội nhận lại cái ví bị mất, một hình ảnh thể hiện “nghĩa cử cao đẹp” và “đạo đức liêm khiết” của ngành công an.
Mãi đến ngày 12-2, tờ VTC News mới đăng bài “Sự thật về cô gái xuất hiện trong hai bức ảnh dậy sóng dân mạng trước Tết Nguyên đán”. Bài báo cho biết cô gái nhận lại ví bị mất tên là Ngô Nhã Phương, trú tại phường Sao Đỏ, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Tuy nhiên, “một nửa sự thật” còn lại – tức danh tánh, chỗ ở và tông tích thật của cô “nhân viên môi trường” – thì vẫn còn nằm trong diện “bí mật đời tư” “chưa được công bố”!
Liên quan chuyện “diễn”, vài năm gần đây, ngành công an sử dụng rất mạnh “ảnh hưởng truyền thông” để xây dựng hình ảnh và gầy dựng uy tín sau vô số “mất mát” và “tổn thất” uy tín trước những vụ “nhấc chân va chạm” người dân một cách thô bạo và phản cảm. Những cảnh đưa cụ già qua đường, đỡ cụ già ngã té, đưa cụ già chai nước suối liên tục xuất hiện trên các phương tiện truyền thông…
Vấn đề ở chỗ các “đồng chí” làm tuồng kém quá. Các “đồng chí” lý ra nên được đào tạo vài khóa vỡ lòng về kỹ năng diễn xuất lẫn kỹ thuật “xây dựng kịch bản”. Hầu như tập phim ngắn nào của các “đồng chí” cũng trở thành “bom tấn” trên mạng và được khán giả nhiệt liệt… chỉ trích. Ngôn ngữ của “hệ thống đảng” thường nhắc đến từ “thực chất”, “đi vào thực chất”, “hành động thực chất”… nhưng các “đồng chí” thay vì “thực chất” vai trò của mình thì lại biến mình thành kẻ xấu dưới mắt người dân rồi sau đó lại diễn vai người tốt một cách rất không “thực chất”.
Đất nước này cần công an tốt, công an không hối lộ, công an không làm chết dân trong đồn. Đất nước này không cần công an có “nghiệp vụ” “đóng phim”. Mà nói cho hết thì không chỉ công an. Diễn đang là “xu hướng”. Gần như mọi ngành và mọi nhân vật chính quyền đều diễn cả, từ trồng cây, đến cày ruộng, từ vỗ về thiếu nhi đến chăm lo người nghèo. Tại sao “xu hướng” diễn lại “thịnh hành”? Vì “thực chất” kém quá nên phải diễn, dù diễn dở, diễn gượng, bất chấp diễn bị “lộ” là… diễn!
Đất nước có bao giờ nhảm như thế này chưa?
“Bắt đầu mùa lễ hội: Tôi tắm mình trong dòng suối nhân văn” – phát biểu của tiến sĩ Trần Hữu Sơn, phó chủ tịch thường trực Hội văn nghệ dân gian Việt Nam (VOV, 6-2-2019). Nói đến lễ hội, đất nước không “tắm” nổi trong “dòng suối nhân văn”. “Nhân văn” nào ở đây?
Lễ hội bây giờ là dịp buôn thần bán thánh, là dịp phơi bày các hành vi kém văn hóa, là thời điểm để người ta thể hiện bản năng sống còn, và cả “niềm tin”. Ngày 3-2-2019, dư luận đã “choáng” với bài báo VietnamNet: “Dân ơn Đảng! Đảng ơn Dân!”. “Có ở quốc gia nào mà nhân dân tin tưởng, nghĩa tình với đảng cầm quyền như ở Việt Nam?…
Không biết tự thời nào, người dân, thành thói quen, cất lời là “ơn Đảng, ơn Chính phủ”. Được mùa, sắm thêm con trâu cày, “ơn Đảng, ơn Chính phủ”. Có con đỗ đại học, có công ăn việc làm, “ơn Đảng, ơn Chính phủ”. Sinh thêm con, đẻ thêm cháu, cũng không quên “ơn Đảng, ơn Chính phủ”. Có thêm cây cầu, đoạn đường, con đập, mái trường, người dân cởi lòng ngợi ca Đảng, “Đảng tốt thật”… Bài báo viết.
Tuy nhiên, khi đất nước “hân hoan bước vào mùa lễ hội” thì mới thấy, với dân, chẳng có Đảng nào ở đây. Người ta mê ông Thần Tài; bứt lông lợn để “lấy hên”, đập nhau vỡ đầu để giành “phết”; giật manh chiếu ở sân đình với ước vọng sinh con trai… Phó giáo sư-tiến sĩ khoa học Phan Đình Tân còn cho biết, “Có người lợi dụng lễ hội để ẩu đả, trả thù…”.
Lễ hội còn cho thấy một sự xả tràn ẩn uất xã hội, những ẩn uất dồn nén được dịp “mở van” hết cỡ, tương tự sự “vỡ òa” của chiến thắng bóng đá. Như bóng đá, lễ hội cũng được làm rùm beng, để người dân quên đi những thực trạng đất nước. Lễ hội là lá bài mị dân. Tuy nhiên, cũng từ lễ hội người ta mới thấy khái niệm niềm tin đang khủng hoảng như thế nào. Người dân đang tin gì? Điều gì mới thật sự đáng gọi là “niềm tin” và “một bộ phận không nhỏ người dân” đang tin vào lông lợn, vào thần linh, hay tin vào chính quyền, vào “ơn Đảng”?
Đất nước có bao giờ loạn như thế này không?
Ngày 10-1-2019, Công ty cổ phần dịch vụ kỹ thuật đường cao tốc Việt Nam (VEC) ra quyết định số 13/QĐ-VEC-HĐTV với nội dung cấm hai xe mang biển số 51A-558.50 và 51G-772.56 được phép chạy trên tất cả các tuyến cao tốc do VEC quản lý, với lý do “hai phương tiện này đã có hành vi cố tình dừng xe ở trước trạm thu phí, không thực hiện theo hướng dẫn của nhân viên trạm, gây ùn tắc tại trạm, gây hoang mang cho nhân viên phục vụ tại trạm thu phí, làm mất trật tự an ninh tại khu vực”.
Dư luận phản ứng dữ dội trước quyết định này và giới luật sư cũng cho biết đây là một quyết định phạm luật. Có bao nhiêu điều trái khuấy phạm luật diễn ra hàng ngày ở Việt Nam và có bao nhiêu chuyện phạm luật được diễn dịch bằng những lấp liếm chẳng hạn vụ hai công an An Giang nhậu xỉn đánh dân vào ngày 6-2-2019 (mùng hai Tết) đã được miêu tả là “trên tay có cầm một vật giống gậy sắt” (Đất Việt 12-2-2019)? Đất nước có bao giờ loạn đến mức này? Điều đáng nói là bi kịch loạn trong xã hội Việt Nam sẽ không kết thúc. Điều đáng nói nhất là chẳng ai biết đất nước sẽ tiến đến đâu nhưng mọi người đều có thể hình dung nó lùi như thế nào…
___________
Has the Country Ever Been This Absurd?
Just a few weeks before and after the Lunar New Year, the Vietnamese news cycle was already spinning madly again — with stories so absurd you couldn’t help but laugh through your tears. Has the country ever been like this?
It began with a photo of President–General Secretary Nguyen Phu Trong visiting sanitation workers on the night of February 4, 2019 (New Year’s Eve), handing out red envelopes of lì xì on Thanh Nien Street in Hanoi. A “beautiful” and “humane” gesture, the state media said — but the internet quickly suspected the scene was staged: a low-budget performance by an amateur director.
What made the public snicker even more was that the “female sanitation worker” receiving Mr. Trong’s red envelope looked strikingly similar to a woman who, just two days earlier, had appeared at a Hanoi police station to thank the police for returning her lost wallet — another photo-op meant to show “the moral integrity” of the police force.
It wasn’t until February 12 that VTC News ran a piece titled “The Truth About the Woman in Two Viral Photos Before Tet.” The article claimed that the woman who got her wallet back was named Ngo Nha Phuong, from Chi Linh Town, Hai Duong Province.
But the “other half of the truth” — the real name, address, and identity of the so-called sanitation worker — conveniently remained “private information not yet disclosed.”
In recent years, Vietnam’s police have turned heavily to media theatrics to rebuild their image after countless scandals — from beating citizens in broad daylight to killing them in custody. The press is now full of images of officers helping the elderly cross the street, picking up fallen grannies, or offering them bottles of water.
The problem is: the “comrades” are terrible actors. They should really take a few crash courses in acting and scriptwriting. Every propaganda clip they make turns into a viral blockbuster online — but for all the wrong reasons.
The ruling Party loves to talk about being “substantive,” about “real action,” but its own members seem incapable of genuine behavior. Instead of being real public servants, they end up playing fake good guys — and playing them badly.
This country doesn’t need performing police officers. It needs police who don’t take bribes, who don’t kill citizens in custody. And it’s not just the police. Performing has become a national trend. Everyone in power now performs — from planting trees to plowing fields, from comforting children to caring for the poor.
Why the obsession with performance? Because there’s nothing real left to show. When there’s no substance, you have to act — no matter how bad the acting is, even when everyone knows it’s fake.
Has the country ever been this ridiculous?
“Festival season begins: I bathe in the stream of humanity.” That was how Dr. Tran Huu Son, vice chairman of the Vietnam Folk Arts Association, described it on VOV (Feb. 6, 2019).
But when it comes to festivals, the country is hardly bathing in “humanity.” What “humanity,” exactly? Festivals have become carnivals of superstition and chaos — marketplaces for trading gods and saints, displays of barbaric behavior, and explosions of raw survival instincts disguised as “faith.”
On February 3, 2019, VietnamNet published an article titled “The People Thank the Party! The Party Thanks the People!” It gushed:
“In what other nation do the people trust and love their ruling party as in Vietnam? Whenever they harvest a good crop, buy a new buffalo, or send a child to college, they thank the Party. Even when they have a new bridge, a new road, a new school, they praise the Party — ‘The Party is truly good!’”
But as the country “joyfully entered festival season,” it became clear that the people weren’t thanking any Party at all. They were busy worshipping the God of Wealth, plucking pig hair for luck, smashing each other’s heads in for a lucky ball, or ripping mats from temple floors hoping to bear a son.
Associate Professor Phan Dinh Tan even admitted: “Some people use festivals as an excuse to fight — or to take revenge.”
Festivals, in truth, have become an outlet — a mass release of social frustration, much like the euphoria after a football victory. Like football, they are blown up by the media to make people forget the country’s real problems. Festivals are opiates — tools of distraction and pacification. But they also reveal something darker: a collapse of faith.
What do people actually believe in now? Do they believe in pig hair, in deities — or in the government, in the Party’s so-called “grace”?
Has the country ever been this chaotic?
On January 10, 2019, the Vietnam Expressway Corporation (VEC) issued Decision No. 13/QĐ-VEC-HĐTV, banning two cars (license plates 51A-558.50 and 51G-772.56) from all expressways under its management. Their “crime”? Stopping in front of a toll booth and refusing to move — an act the company claimed caused “public disorder” and “panic among toll staff.”
Public outrage erupted, and lawyers quickly pointed out that the decision was illegal. How many unlawful acts like this occur daily in Vietnam? How many are whitewashed with bureaucratic euphemisms — like the case on February 6, 2019, when two drunk police officers in An Giang assaulted a citizen, which the press described as: “the officers were holding an object similar to an iron bar”?
Has the country ever been this deranged? The tragedy is that this madness will not end. No one knows how far the country will fall — but everyone can already see the direction it’s heading.
