Netflix: 40 USD đã thay đổi thế giới phim ảnh như thế nào?

Có lẽ đã đến lúc nền công nghiệp điện ảnh và truyền hình bắt đầu hoảng sợ về tương lai của mình. Netflix hiện có 183 triệu người dùng trên toàn thế giới. Con số đó có lẽ không gây lo sợ cho Hollywood tới khi họ nhận ra rằng số người trả tiền cho Netflix cao hơn toàn bộ số người mua vé ở các rạp phim Mỹ năm 2019.

Netflix được sinh ra như thế nào?

Reed Hastings sinh ở Boston và học ở Đại học Bowdoin. Sau khi tốt nghiệp, ông trở thành thầy giáo dạy toán ở Thụy Sĩ. Sau hai năm, ông trở về quê nhà ở Mỹ để hoàn thành bằng tiến sĩ bộ môn công nghệ máy tính ở Đại học Stanford. Sau khi ra trường vào năm 1991, Hastings khởi nghiệp thành công với Pure Software, một công ty chuyên bán phần mềm bảo mật internet. Hastings sớm trở thành triệu phú vào năm 1996 khi ông bán Pure Software với giá 700 triệu USD cho Rational Software.

Năm 1997, Reed Hastings gặp một “tai nạn” nhỏ, nhưng ông không biết rằng sự việc này sẽ thay đổi cả lịch sử điện ảnh. Hastings quên trả lại cuốn phim Apollo 13 mà ông đã thuê. Hậu quả là Hastings đã phải trả thêm 40 USD cho tiệm thuê phim. Nhưng điều này đã khiến Reed Hastings nảy ra ý tưởng về một dịch vụ cho thuê phim mà người dùng sẽ không phải trả phụ phí nếu họ quên trả phim đúng ngày. Vào ngày 29-7-1997, Reed Hastings và Marc Randolph đã cho ra đời Netflix với trụ sở chính nằm ở California.

Reed Hastings, người sáng lập Netflix (Getty Images)

Những lựa chọn mạo hiểm lúc bắt đầu

Netflix được tạo ra để trở thành một dịch cho thuê DVD, một bước đi mạo hiểm vì thời điểm đấy chỉ có 1% dân số Mỹ có máy đọc DVD. Cũng chính nhờ quyết định đặc biệt này nên Netflix mặc nhiên trở thành “ông lớn” trong lĩnh vực của mình (chuyện tìm được một nơi thuê DVD vào năm 1997 gần như là một nhiệm vụ bất khả thi). Một điều khác biệt nữa trong cách kinh doanh thời đó của Netflix chính là việc người dùng không cần đến tiệm để lựa phim mà những cuộn phim có thể được giao tới tận nhà.

Reed Hastings có một ý tưởng thiên tài mà vẫn tồn tại trong ứng dụng Netflix hiện đại ngày nay: thuật toán gợi ý thông minh. Sau khi khách hàng thuê một vài đĩa phim, Netflix sẽ tự động gợi ý những bộ phim mới mà họ nghĩ người xem sẽ yêu thích. Tính năng này hoàn toàn độc đáo, mới lạ và chưa từng được biết đến vào thời điểm đó.

Với những bước đi đầy rủi ro nhưng cực kỳ thông mình của mình, Netflix sớm gặt hái thành công. Chỉ 48 tiếng sau khi khai trương, website Netflix đã bị sập do số lượng người truy cập khổng lồ. Chỉ vài tháng sau đó, Netflix ký hợp đồng với Sony, HP và Toshiba để người dùng của họ có thể mượn máy đọc DVD từ các hãng sản xuất này. Vào tháng 7-1999, Netflix nhận được số tiền đầu tư 30 triệu USD từ Groupe Arnault. Số tiền này đã giúp Netflix xây dựng chương trình cho thuê đĩa DVD theo tháng được gọi là Marquee Program. Chỉ với 16 USD/tháng, khách hàng có thể mượn không giới hạn bất kỳ DVD nào của Netflix. Đây chính là tiền đề tạo nên Netflix hiện đại ngày nay.

Những đối thủ trong quá khứ

Vào năm 2000, DVD không còn là điều gì mới lạ. Blockbuster vào thời điểm này là công ty cho thuê video lâu đời và lớn nhất với 60.000 nhân viên và 8.000 cửa hàng trải dọc khắp nước Mỹ. Việc Blockbuster cho thuê DVD sẽ là dấu chấm hết cho Netflix. Reed Hastings và Marc Randolph đã đưa ra một quyết định táo bạo nhưng đầy chiến lược, họ mời Blockbuster hợp tác và trở thành nhà đầu tư cho Netflix. Nhưng chỉ vài tháng sau đó, Blockbuster đã lật kèo với Netflix để trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp trên thị trường cho thuê DVD. Netflix nằm ở tình thế rất tệ ở thời điểm này khi báo cáo tài chính cuối năm 2000 ghi nhận công ty lỗ 57 triệu USD.

Tuy nhận được nhiều hoài nghi tiêu cực từ dư luận, Hastings tin rằng DVD sẽ trở nên cực kỳ thông dụng. Thế nên mục tiêu chính của ông là chỉ cần Netflix sống sót tới khi chuyện đó xảy ra. Từ năm 2001, mọi thứ bắt đầu chuyển hướng tích cực cho Netflix, giá máy đọc DVD chỉ còn ít hơn 100 USD. Cùng năm đó, thế giới chứng kiến vụ khủng bố lịch sử 9/11. Sự kiện này khiến người Mỹ chọn các giải pháp giải trí tại nhà thường xuyên hơn do lo sợ, số người dùng Netflix theo đó cũng tăng vọt.

Thị trường thuê DVD lúc này là sự cạnh tranh giữa Blockbuster, Netflix và Walmart. Tuy gây không ít khó dễ cho Netflix, Walmart và Blockbuster vẫn chậm chân hơn trong lĩnh vực này. Cuối cùng vào năm 2005, Walmart quyết định rời cuộc chơi. Blockbuster cũng tuyên bố phá sản vào năm 2010.

Hiện tại

Netflix khai trương nền tảng xem phim trực tiếp của mình vào năm 2007. Ban đầu, những bộ phim miễn phí trên Netflix được đánh giá rất thấp. Tuy nhiên vào tháng 10-2008, bước ngoặc xảy ra khi Netflix ký hợp đồng trị giá 20 triệu USD để mua toàn bộ phim của Disney và Sony và đồng thời yêu cầu người dùng phải trả tiền mỗi tháng. Chỉ vài tháng sau đó, họ lần lượt ký hợp đồng với nhiều công ty phim lớn như Lionsgate, Paramount và MGM.

Ngày nay, Netflix có mặt ở mọi nơi: Máy tính, điện thoại, máy chơi game Xbox… Góp phần vào sự thành công của họ là Netflix Originals, một loạt phim và phim dài tập được sản xuất bởi chính Netflix. Trong loạt phim này có nhiều phim được đánh giá rất cao như Narcos, Marvel’s Daredevil và House of Cards…

Hai Phượng (Furie) - bộ phim của Ngô Thanh Vân trên Netflix

Tương lai

Theo dự đoán của tạp chí Forbes, Netflix sẽ có hơn 400 triệu người dùng vào năm 2030. Loạt phim Netflix Originals của hãng ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt với giới trẻ khi gần đây Netflix cho ra đời hàng loạt bộ phim nhắm đến lứa tuổi này như To All the Boys I Loved và Tall Girls. Nhiều hãng làm phim lớn đã bắt đầu nhận ra mối đe dọa thật sự của Netflix. Tuy nhiên, Netflix Originals vẫn còn một chặng đường dài để cạnh tranh với Hollywood. Nhưng câu hỏi thật sự quan trọng là, còn bao lâu nữa tới khi các dịch vụ xem phim trực tuyến hoàn toàn thay thế truyền hình?