Âm thanh, tuổi thơ và tuổi già

Tuổi thơ, âm thanh của Sài Gòn là tiếng xích lô máy mỗi buổi tờ mờ sáng, tiếng xe lam giờ tan trường, thỉnh thoảng tiếng xe nhà binh GMC chạy ào ào vũ bão, đôi khi tiếng Goebel kéo rút để lại vệt khói xanh lè.

Tuổi già, âm thanh của Sài Gòn là tiếng còi xé tai của xe bus, tiếng rú hối hả của xe cứu thương và xe quan chức công du, tiếng rì rầm ầm ì của hàng nghìn xe máy chen lấn qua khúc quanh lô cốt kẹt đường.

Tuổi thơ, âm thanh bình yên là tiếng mưa đêm gõ nhịp đều đều trên mái tôn, tiếng mì gõ lốc cốc đầu hẻm, tiếng leng keng cà rem kem cây của thằng nhóc đội mũ lưỡi trai đeo thùng xốp lệch vai, tiếng ông già vừa bán báo vừa đọc lướt bản tin trong ngày và luôn dừng lại ở đoạn cao trào chỉ mua rồi mới biết được.

Tuổi già, âm thanh vô hồn phát ra từ máy cassette rao keo diệt chuột, một sản phẩm của trung tâm công nghệ hóa màu mà không sản phẩm nào có thể thay thế được, tiếng léo nhéo của cân đo chiều cao sức khỏe rất hân hạnh được phục vụ quý khách, tiếng rao bánh mì Sài Gòn đều đều nhừa nhựa, tiếng karaoke hàng xóm cố uốn éo giống Đàm Vĩnh Hưng.

Tuổi thơ, âm thanh tiệc tùng là tiếng nói cười râm ran, tiếng chúc tụng lả lơi trong âm vực có kiểm soát, tiếng chào mời nhẹ nhàng, lời cảm ơn thân ái.

Tuổi già, âm thanh buổi tiệc là một hai ba dzô, tiếng í ới gọi nhau từ bàn trên xuyên thấu bàn dưới, tiếng người tiếng nhạc tiếng nói tiếng la hòa thành một bản hợp ca không nhân tính.

Tuổi thơ, âm thanh của lời ru Nam Quan Cà Mau, Đồng Đăng Tô Thị, giai điệu ca từ của những chiếc radio nhựa ấp chiến lược phát ra những bài ca phản chiến, chia cắt, chiêu hồi, dân tộc, hồn thiêng sông núi, Bạch Đằng Giang, hội nghị Diên Hồng.

Tuổi già, âm nhạc phát lên mang đầu màu sắc trộn lẫn đa vùng miền Tàu Thái Nhật Hàn, những câu chuyện tình cách trở không có thật, những lần chia tay nỉ non đầy luyến ái, những lời tỏ tình xen lẫn tiếng kêu than, và anh yêu em, hú hù hù hú hu…

Tuổi thơ, giữa dòng âm thanh chen lẫn của tiếng phành phạch của cánh quạt trực thăng, tiếng cắc bụp của hỏa châu trái sáng, là nhạc hiệu của chương trình phóng sự chiến trường, những địa danh Cai Lậy, Huế, Plây Me, Quảng Trị, Mậu Thân, mùa hè đỏ lửa, Hạ Lào, Vùng hai chiến thuật… nghe như sát bên vai.

Tuổi già, tiếng loa sắt treo trên cột điện hướng thẳng vào nhà, chuyện công nông thương, nghị định thông tư chỉ thị nghị quyết… Nghe như của một thế giới ở đâu đó, xa thật xa…